Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu
Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nu bilmeden genelde “Çocuğumda dikkat eksikliği var” veya “Çocuğum çok hareketli kesin hiperaktivite var” gibi söylemler kuran çevremizdeki büyüklerimiz vardır. Belki de bunları söylerlerken denk gelmişizdir. Bilimsel karşılığını bilmeden böyle ailelere rastlıyor olmak üzücü . “Ha bugün ha yarın düzelir” diyerek zamana bırakmak yerine DEHB’nin ne olduğunu dair bilgi edinmeye başlamak ve çözüme giden bir adım atmak gerekir.
DEHB (DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU) NEDİR?
Aşırı hareketlilik, dikkat ve konsantrasyon bozukluğu, dürtüsellik (impulsivite) şeklinde kendini gösteren psikolojik rahatsızlıklardan biridir. DEHB, çocuklarda daha sık gözlemlenir ve yaş ilerledikçe -genellikle- belirtilerini kaybeder. Çocuk yaşlarda başlayan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çocukların ömür boyu yaşam kalitesini etkileyebilecek güce sahip bir sorundur ve mutlaka teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda özgül öğrenme güçlüğü (ÖÖG)’nün bir alt tipidir. ÖÖG olarak bilinen 3 ana zorluk; disleksi, diskalkuli ve disrafi genellikle dikkat eksikliği ile birlikte gözlemlenir.
DEHB BELİRTİLERİ
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar bazı davranışlarıyla danışmanlara, psikologlara ipucu verirler. Mesela çocukların konuşan birini dinliyormuş gibi görünüp aslında dinlemediğini, sürekli başka hayallere daldığını gözlemliyor olmak dikkat eksikliği belirtilerinden biri olabilir. Bu sadece çocuklarda görülen bir bozukluk değildir ayrıca yetişkinlerde de görülen bir rahatsızlıktır. Çocuklarda bir oyunu veya faaliyeti tamamlamadan diğerine geçmek, biz gençler ve yetişkinlerde ise bunu sürekli tekrarlıyor olmak da dikkat eksikliği belirtileri arasında yer alır. Ayrıca belirtiler birden fazla yerde görülmüş olmalıdır. Örneğin, bir kişi evde ve okulda veya evde ve işte belirtileri göstermiş olmalıdır. Ve ek olarak belirtilerin kişinin evde, sosyal çevrede ve iş ortamında işlevselliğini engellediğine dair net kanıtlar olması gerektiğini söylemekte fayda var.
DEHB bazen aşırı hareketlilik belirtileriyle ortaya çıkıp kendini gösterir. Bu yüzden dikkat eksikliği belirtileriyle, hiperaktivite belirtilerini sağlıklı olması açısından ve birbiri ile karıştırmamak için ayrı ayrı incelenmesinde fayda vardır.
DİKKAT EKSİKLİĞİ OLAN ÇOCUKLAR VE BİREYLERİN DAVRANIŞLARI
- Dış seslerden veya önemsiz etkenlerden etkilenip asıl meşgul olunan işten soyutlanır
- Bazen düzensiz, dikkat dağıtıcı veya unutkan olabilirler. Sınıfta hayal kurmaya eğilimlidirler.
- Bazı şeyleri kaybedebilir ve ödevleri bitirmekte zorlanabilirler.
- Sık sık hata yapmak ve dalgınlık sonucu gelişen sakarlıklar yapar
- Dikkatini korumada sıkıntı yaşar,
- Dinlemez görünür,
- Verilen komutları izlemede güçlük çeker,
- Organizasyon sorunu yaşar,
- Yoğun düşünme gerektiren işlerden kaçınır ya da bu işleri yapmaktan hoşlanmaz,
- Dikkati kolayca dağılır,
- Günlük işlerini unutur.
HİPERAKTİVİTE SORUNU OLAN ÇOCUKLAR VE BİREYLERİN DAVRANIŞLARI
- Çocuğun konsantre olma ve dikkat etme sorunları vardır. Bazıları hala sınıfta otururken ve sıralarını beklerken sorun yaşayabilir.
- Diğer çocukların ellerini kaldırma şansı bulmadan önce cevapları söyleyebilirler.
- Yerlerinde duramaz; elleri, ayakları kıpır kıpırdır,
- Uzun süre aynı yerde oturmada sıkıntı yaşar,
- Çocukken koşar ya da tırmanır, yetişkinken yerinde duramaz,
- Sessiz biçimde bir şeyle meşgul olmada sıkıntı yaşar,
- Düz duvara tırmanırcasına hareketlidir,
- Çok konuşur,
- Bekleme gerektiren ya da sırayla yapılan işlerde sıkıntı yaşar,
- Başkalarının sözünü sürekli keser.
Genetik yatkınlık, kalıtım ve çevresel biyolojik faktörlerin etkileşime girip DEHB oluşturabilecek düzeye geldiğinde bebeğin beyninde bazı bozukluklar meydana gelmeye, oluşmaya başlar.
! ! ! Belirtmek isterim ki sadece bu belirtilerden birkaç tanesi çocuklarımızda var diye veya bu belirtiler arada bir çıkıyor diye telaş etmemeliyiz. Çünkü bunların olması DEHB tanısı koymak için yetersizdir. Herkesin bu şeyleri arada bir yaptığını hatırlamak önemlidir.
BRAİNFİT NEDİR?
2001’den beri kendini kanıtlamış programları ile bütünsel bir beyin gelişiminde uzman olan BrainFit bilimsel temelli nörobilimsel bilişsel eğitim programları yoluyla öğrenme yeteneklerini geliştirerek, performansı artırırken, davranışları şekillendirerek yaşamları dönüştürmeyi hedeflemektedir.
DEHB VE BRAİNFİT
Bilimsel temelli nörobilimsel bilişsel eğitim programları yoluyla öğrenme yeteneklerini geliştirerek, performansı artırırken, davranışları şekillendirerek yaşamları dönüştürmeyi hedeflemektedir.
Çocuklar öncelikle sosyal-duygusal, dikkat, işitsel, görsel ve psikomotor beceri alanlarında değerlendirilmektedir. Güçlü ve zayıf yönleri testlerle ortaya konuyor ve ihtiyaçlarına göre, onlara ait özel programlar hazırlanıyor. Beyin hücreleri değişim gösterebiliyorlar ve programlar da bu özelliği geliştiriyor.
Eğer çocuğunuzda öğrenme veya davranış bozukluğu varsa BrainFit merkezimize uğramanızda ve uygulamalarını denemekte fayda var. İlk olarak öncelikle sosyal-duygusal, dikkat, işitsel, görsel ve psikomotor beceri alanlarında değerlendirilmekte ve beyindeki hangi bölge gelişmemişse kapsamlı bir analizle ortaya çıkartıyoruz. Daha sonra maksimum bir beyin gelişimi için çocuğunuza özgün bir program hazırlıyoruz. Programda hazırlanan uygulamalarla çocuklardaki davranışsal belirtilerin azalmasına yardımcı olmakta ve çocukları bütünsel anlamda geliştirmektedir.
Çocuklarınız artık BrainFit’e emanet. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile savaşmak için merkezimize bekliyoruz.
Ömer Faruk Yabaş